- Judasen antzera saldu
Azalpena: traizio egin
Adibideak:
Naiz gero berak saldu Judasen antzera
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Gazteleraz: vender por treinta monedas
- amor eman
Azalpena: etsi
Adibideak:
alkarri amur eman nai ez ta ura aiera tristia
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- (ezer) aparte eduki
Azalpena: ez eduki
Adibideak:
Buelo pixka bat badauka baño abildadia aparte
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- arnasa utzi
Azalpena: hil
Adibideak:
Laister dek amasa utzita
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: HERIOTZA
Frantsesez: tourner de l'oeil
- auspoa berotu
Azalpena: nekatu
Adibideak:
Asi zaitelako berotzen aspoa
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Gazteleraz: faltar el aliento
- (ezer) auzoan eduki / ukan
Azalpena: ez eduki
Adibideak:
Arronka franko badezu baño maldadia auzuan
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- babak eltzetik atera
Azalpena: lan gaitzena egin
Adibideak:
Onek atera digu ederki oraiñ eltzetikan babak
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: GAITASUNA
Gazteleraz: sacar las castañas del fuego
Frantsesez: tirer les marrons du feu
- behea jo
Azalpena: hondatu
Adibideak:
Ama Euskera, bei jo zendun bein eroritzen asita
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: HONDAMENA
Frantsesez: tomber dans la dèche
- (inork) botatakoa altxatu
Azalpena: erantzun
Adibideak:
Nai dekenian altxa nik botatakua
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Gazteleraz: recoger el guante
Frantsesez: relever un défi
- bromako ustetan ez disparatu
Azalpena: serio jardun
Adibideak:
Ez nion disparatu bromako ustetan
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Gazteleraz: no andarse con chiquitas
- diruak palarik gabe bildu
Azalpena: diru guti irabazi
Adibideak:
Emengo diruk biltzen dirala palarik gabetanikan
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- (neurekin, heurekin, berekin...) egin
Azalpena: ezkondu
Adibideak:
Ni ez nintzake zugaz egingo gaizki bizi izatekotan
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- (inork) emana jaten nekerik ez ukan
Azalpena: norberaren lanaz bizi
Adibideak:
Eztadukat nekerik oik emana jaten apenas tripatikan enredatu nauten
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- epela(k) sartu
Azalpena: tronpatu
Adibideak:
Sartu diote epela
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: TRONPATZEA
Gazteleraz: dár(sela) con queso
Frantsesez: donner le change
- eskuak bete lan ukan
Azalpena: lan asko ukan
Adibideak:
Kennedi-k ere bolara ontan eskuk bete lan baditu
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- (inon, inorekin) giro ez izan
Azalpena: egoera edo pertsona jasangaitza izan (ironiaz lana, zalaparta, alaitasuna... adierazten da)
Adibideak:
emen eztek eta giro
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- hola moduzko
Azalpena: nolabaiteko
Adibideak:
Ola moduzko sermoia pranko.
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- hotz eta beroz ez ikaratu
Azalpena: ezergatik ez ikaratu
Adibideak:
Ikaratzen eztana otz eta beroz
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- (inori) ipurdian galtzak estutu
Azalpena: beldurtu
Adibideak:
Aidetik egiten zitun lurrera arrantzak, artzayai estutu're ipurdian galtzak
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: BELDURRA
- kontuan egon
Azalpena: adi egon
Adibideak:
Egon zaitezte kontuan
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: SUSMOA
- (inoren) kopetak zazpi azal ukan
Azalpena: lotsagabea izan
Adibideak:
Zazpi bat azal gutxinez dauzka Lexoti orren kopetak
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Gazteleraz: tener cara
- lana beltz egin
Azalpena: lan asko egin
Adibideak:
Baizik lana beltz eginda
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: LANA
- odola zuria ukan
Azalpena: beldurtia izan
Adibideak:
Odola zuri xamarra duen gizona da ori
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: BELDURRA
- onez eraman
Azalpena: gogo onez jasan
Adibideak:
Alare danak onez eraman
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: PAZIENTZIA
- pagatuta ere egiarik ez ukan
Azalpena: gezurtia izan
Adibideak:
Egirik ez dau pagatuta're
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: GEZURRA
- (neure, heure, bere...) parteak egin
Azalpena: lana egin
Adibideak:
Bere partiak egiñak ditu asiya arren berandu
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
- santa sekulan (ez)
Azalpena: inoiz ez
Adibideak:
santa sekulan iñausi gabe danak miuraz betiak.
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: BETI, BETIKO, BETIRAKO
Gazteleraz: nunca jamás
Frantsesez: jamais de la vie
- susmo txarra hartu
Azalpena: ezerk gaizki pentsarazi
Adibideak:
susmo txar bat neronek laixter artu nuan
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Gazteleraz: dar(le) mala espina
Frantsesez: sentir le fagot
- tximistak harturik
Azalpena: presaturik
Adibideak:
korrika ekin ziyon tximistak arturik.
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: PRESA
- urre txikirik ez eman
Azalpena: ez ordaindu
Adibideak:
Urre txikirik ez du ematen puskatu arren sokorrak
BERTSOLARITZA
A. Zavala Amar urteko bertso paperak (1954-1963).
Kontzeptuak: ORDAINTZEA