- ahuntzez jokatu
Azalpena: errebantxa jokatu
Adibideak:
Ahuntzez yokatu eta hasi ziren kolpeka
ETXAMENDI, J. "Bordel" (Bertsolaria, 1792-1870)
J. M. Satrustegi Bordel bertsularia.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- (ezer) auzoan eduki / ukan
Azalpena: ez eduki
Adibideak:
Neure andrea andre ona da, gobernu ona du... hauzuan
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- auzokoentzat ez utzi
Azalpena: profitatu
Adibideak:
Ez dugu utziko auzokuendako
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- bide handian esa egin
Azalpena: mozkor ibili
Adibideak:
bai eta ere aisa egiten bide handian esa, hurache da haren letra
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Kontzeptuak: MOZKORKERIA
- bihotza (inorengana) erori
Azalpena: maitemindu
Adibideak:
Ene bihotza duzu zuganat erori
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Kontzeptuak: ZIRRARA
- bihotza kargatu
Azalpena: penatu
Adibideak:
Bihotza kargaturik begiak bustirik
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- bizia idoki
Azalpena: (inork inor) hil
Adibideak:
Guri biziak idoki nahi beitzien segurki
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Kontzeptuak: HERIOTZA
- bordak erre
Azalpena: inorekin haserretu
Adibideak:
Juan den zazpi urtian botigan zor da dembora sobrea merkatarierekin erreitut bordak
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- burdina denean zintzarri egile
Azalpena: aprobetxazale
Adibideak:
burduñarik dianian zintzarri egilia.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- burutik jo
Azalpena: zoratu
Adibideak:
Edan dezagun beraz gogotik Horditziaren beldurragatik horrek ez gaitik joko burutik
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Frantsesez: perdre la boule
- demendren
Adibideak:
egundano ukhen banu demendren leiñhuria.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
HERRI KANTUTEGIA
Arratia, M. Cancionero popular del Pa¡s Vasco I.
Gazteleraz: (el, la) menor de (los, las)
Frantsesez: (le, la) moindre (...)
- diruak sakela erre
Azalpena: zekena izan
Adibideak:
Ez dugu utziko auzokuendako, bainan etzaukugu sakelarik erreko
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- guardia egin
Azalpena: adi egon
Adibideak:
Egin dezagun beraz guardia salsa eztela egin berria
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- hitz(a)(k) eman
Azalpena: zin egin, egindu
Adibideak:
Hitz eman zenereitan
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Kontzeptuak: AGINDUA
Gazteleraz: dar (su) palabra
Frantsesez: donner sa parole
- indiak egin
Azalpena: aberastu
Adibideak:
Haien egitekuetarik egiten tie Indiak
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Gazteleraz: hacer las Indias
- (inorengatik) itsasoa igeri pasa
Azalpena: asko maitatu
Adibideak:
Itsasoa phasa niro zure gatik igeri
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
HERRI KANTUTEGIA
Arratia, M. Cancionero popular del Pa¡s Vasco II.
- jainkoa parte
Adibideak:
Jainkoa parthe! pikorrik ezduke sarri.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- (inoren) letra esa izan
Azalpena: mozkortia izan
Adibideak:
Bai eta ere aisa egiten bide handian esa, hurache da haren letra
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- murrua gaizki egin eta tarteak lohiz tapatu
Azalpena: oker egina gaizki disimulatu
Adibideak:
Harek ba-daki zer.phentsa: murria gaxki egin eta erdiuak lohiz thapa
TOPET, P. "Etxahun" (Bertsolaria, 1786-1862)
J. Etxaide Etxahun-en bertsoak gipuzkeraz.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Kontzeptuak: OKERKERIA
- (inorengatik) ordu laurden baten odol gaiztoa ez egin
Azalpena: aintzat ez hartu
Adibideak:
Ez bide du horren gatik oren laurden baten odol gaixtorik egin!
HIRIART-URRUTY, J. (1859-1915)
Mintzaira, aurpegia: gizon.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- orratza ukaitean hariari gerla egin
Azalpena: ezer ez egiteko aitzakiak bilatu
Adibideak:
Orratza duienian, hariari gerla
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
HERRI KANTUTEGIA
Michel, F. / Irigaray, A. Poes¡as populares de los vascos, II.
- pagatu gabe hitzik ez esan
Azalpena: ezer ez esan
Adibideak:
Berek aldiz phakatu gabe hitz bat eztie erraiten
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
- (inoren) peko zamaria urrez zelatu
Azalpena: aberatsa izan
Adibideak:
Haren peko zamaria urhez da zelatzen
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
HERRI KANTUTEGIA
Michel, F. / Irigaray, A. Poes¡as populares de los vascos, I.
HERRI KANTUTEGIA
Arratia, M. Cancionero popular del Pa¡s Vasco I.
Kontzeptuak: ABERASTASUNA
- pikorrik (ere)
Azalpena: batere ez
Adibideak:
Jainkoa parthe! pikorrik ezduke sarri.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
Gazteleraz: ni un ápice
- urzapalaren malura
Azalpena: amodioa galdutako pena
Adibideak:
Urzo-aphalaren malurra galduz gerostik laguna.
HERRI KANTUTEGIA
Sallaberry, J. Chants populaires du Pays Basque, 1870
HERRI KANTUTEGIA
Arratia, M. Cancionero popular del Pa¡s Vasco I.