- ahanzmendura erori
Azalpena: ahantzi
Adibideak:
Ecen ceruco çuhurtcia hura bere buruarentrat eftimuric eftuena iduriz chumea da haguitz mezpreçagarria, eta hurren ahanzmendurat eroria
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: caer en el olvido
- ahoan igan
Azalpena: aipatu
Adibideak:
Aditzen tu errechqui hitz horiec, eta esta unhatcen horien maiz ahoan igateaz
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- alde bat utzi
Azalpena: baztertu
Adibideak:
Ah! eguigu, othoi, ere Jainco maitea munduaren, eta guiçonen baithaco sosegua alde bat utciric, cure baitan eguin deçadan ere arimaren pausua
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- animo hartu
Azalpena: suspertu
Adibideak:
har çaçu alimo jaunaren baithaco esperantçan, agortasuna, edo desgostua heldu denean
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- (neure, heure, bere...) baitara bildu
Azalpena: kontzentratu
Adibideak:
Bil raite beraz, maiz cere baitharat
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: ensimismarse
- begi ninian kolpatu
Azalpena: iraindu
Adibideak:
Begui ninian colpatcen gaituztela, dioqu cerorec, bere lagunaz gaizqui mintgo direnec, o ene Jaincoa
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: IRAINA
- behaztopa harri
Azalpena: traba
Adibideak:
haren ichiltafuna behaftopa harri balia cedin flacoentzat.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- behindik behin
Adibideak:
haz zaite behiñdic behiñ çure bihotcean baquearen eçartcen, eta guero bertceen artean amanen dugueçu.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: en primer lugar
- belarraren lorea bezala ihartu
Azalpena: fite galdu
Adibideak:
Eta haren loria gucia ihartcen da belharraren lorea begala
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- beregainki
Adibideak:
confidera çaçu beraginqui.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
eta bere gaiñqui tentacionearen haftean.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: sobre todo
Frantsesez: surtout
- besteak (neure, heure, bere...) buruaz neurtu
Azalpena: besteak norberaren akatsen arabera epaitu
Adibideak:
Ceiñ guti bertceac gure buruaz neurtzen tugun
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: AKATSA
- betiereko
Azalpena: betiko
Adibideak:
Aita bethierecoa.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: BETI, BETIKO, BETIRAKO
- (inori) (ezertarako) bide(a) eman
Azalpena: aukera eman, lagundu
Adibideak:
Bideric ez emaiteko
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: LAGUNTZA
Gazteleraz: dar pie
- bihotza erori
Azalpena: desanimatu
Adibideak:
Hargatic maiz triftatcen da eta erortcen çaio bihotza hetarik apartatu behar duenean
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: ZIRRARA
Gazteleraz: caerse el alma a los pies
- bihotza hautsi
Azalpena: penatu
Adibideak:
Eguiazko urriquiaz bihot1a hautfia denean
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: DAMUA
- bihotzdun
Azalpena: ausart
Adibideak:
bihotzduna, leiala, defintrefatua.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: AUSARDIA
- bizia eraman
Azalpena: bizi
Adibideak:
Baque handi batean daramate bicia
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: BIZIA, BIZIMODUA
- bizkitartean
Azalpena: artean
Adibideak:
bizquitartean badire milla gauça, ceiñen iaquiteaz arimac ez baitu probetchu garabic, edo guti haguitz.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: mientras tanto
Frantsesez: entre temps
- bortxa egin
Azalpena: behartu
Adibideak:
Gure iaidurei bortcha eguiteaz
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: BORTXAZKOA
- (neure, heure, bere...) burua guti eduki
Azalpena: umila izan
Adibideak:
Guti iduc gure bururuc, humill behar dugu içan gure iaquiñ guciequiñ ere
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- (neure, heure, bere...) buruaren gainean atzarririk egon
Azalpena: norberaren buruaz adi egon
Adibideak:
Etçare seculan iganen debot eta barrencoi, ez baduçu ikhasten gure buruaren gaiñean atçarriric egoten
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- denbora(k) bete
Azalpena: epea amaitu
Adibideak:
Verbo eternala, gauça gucien eguillea, demborac bethe-cirenean gure gatic guiçon eguiñic, sacrificio miragarrihau eftablitu duçuna
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: AMAIERA
Gazteleraz: expirar el plazo
- ezinbesteko
Azalpena: ekidin ezineko
Adibideak:
doidoia hartcen çuten biciarentçat beharcena ere eciñ bertcezco artharic baicen.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- ezinbestez
Azalpena: behartuz gero
Adibideak:
eciñ bertcez aditcen baditufte munduco gauçac.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: en última instancia
Frantsesez: en dernier ressort
- (neure, heure, bere...) gainean atzarria izan
Azalpena: norberaren buruaz adi egon
Adibideak:
Igan çaite humillago, cure gaiñean atçarriago
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- (inorekin) gaitzez egon
Azalpena: inorekin haserre egon
Adibideak:
hobeago ciñduque mundu guciaz higuindua iran ecen ez gaitcez egon Jesusequin
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: estar a malas
- gerotik gerora
Azalpena: denboraren poderioz
Adibideak:
guerotik guerora berthutean aitciñatcera behar dugula lehiatu.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- gogoan erabili
Azalpena: pentsatu
Adibideak:
Beraz gure artharic handiena içan behar da Jesu Christoren bicitcea gogoan erabiltzea
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: GOGOETA
- gogoan iragan
Azalpena: pentsatu
Adibideak:
Nihorc gogoan iragaten badu
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: GOGOETA
- (ezer, deus) guti
Azalpena: guti
Adibideak:
eta aufituco duçu deus guti.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: poca cosa
Frantsesez: peu de chose
- guztiarekin ere
Adibideak:
guciarequiñ ere gure baquea bicitce dohacabe huntan gareiño.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: con todo
- hain gutxi
Azalpena: ezetza, errepikatuan
Adibideak:
haiñ guti afco duenaz gueroftic bicitceco.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: EZETZA
Gazteleraz: menos aún
- halabeharrez
Azalpena: kasualitatez
Adibideak:
ez baitez bada hala beharrez.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- halaber
Azalpena: berdin
Adibideak:
Ene bihotz guciaz halaber gomendatcen darozquitçut.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: ANTZA
- halabereko
Azalpena: antzeko
Adibideak:
ofritceco manera halaberecoa ez içanarren.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- handik harat
Azalpena: ordudanik
Adibideak:
handic harat etcen curioz içatu iaquitecotz cer guertatu behar citçaioen ethorquiçunean.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: ETORKIZUNA
Gazteleraz: de allí en adelante
- hemendik harat
Azalpena: aurrerantzean
Adibideak:
çu hemendic harat offenfatceco.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: ETORKIZUNA
Gazteleraz: de aquí en adelante
- (ezertaz) (inortaz) kontu egin
Azalpena: arduratu
Adibideak:
Ungui bicitceaz contu guti eguitea
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: AXOLA / GOGOETA
- kontu eman
Azalpena: ezertaz erantzun
Adibideak:
Eta guc contu eman behar ez dugun gaucetan
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: rendir cuentas
- lehenbailehen
Azalpena: ahal den arinen
Adibideak:
erori baçare altcha çaite lehen bai lehen.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: ARINTASUNA / LEHENTASUNA
Gazteleraz: cuanto antes
Frantsesez: dès que possible
- menderen mende
Azalpena: beti
Adibideak:
seina çurequin bici baita eta erreguiñatcenbaitu menden mende gucietan.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: BETI, BETIKO, BETIRAKO
Gazteleraz: por los siglos de los siglos
- munduarekin atze bizi
Azalpena: apaltasunean bizi
Adibideak:
Munduarequiñ atce bezala bici ciren, bañan Jaincoaren adifquideric maiteenac hoc ciren
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: vivir a espaldas del mundo
- mundutik desamarratu
Azalpena: apaltasunean bizi
Adibideak:
Spiritu harc eracuchten diote lurraren arbuiatcen, ceruaren mainatzen, mundutic defamarratcen
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: alejarse del mundanal ruido
- noizik behin
Azalpena: aldizka
Adibideak:
noicic behiñ fentitcen duçun famurtafun efti hura.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: BAKANTASUNA
Gazteleraz: de vez en cuando
Frantsesez: de temps à autre
- ordenako arropaz eta ile motzaz baliatu
Azalpena: (ezertarako) itxurez baliatu
Adibideak:
Ordenako arropa, eta illearen mochtea deus guti baliatcen dire: bicitcearen gambiantçac, eta pafioneen mortificcioneac, eguiten du eguiazqui religioneco prefuna.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- orobat
Azalpena: berdin
Adibideak:
guciac çureçat orobat iduquiric.
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Kontzeptuak: ANTZA
- sineste(a) eman
Azalpena: sinetsi
Adibideak:
Siñhefte guti eman behar çaie
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
- sineste hartu
Azalpena: sinetsi
Adibideak:
bercec gutaz harcenduten fiñhefte gaichotaz
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720
Gazteleraz: dar crédito
- sirenen kanta eta lausenguei belarria tapatu
Azalpena: munduko atseginei ez erreparat u
Adibideak:
Ecen guhurtcia handi bat da guigonen hitz vanoen mezpregatcea, eta syrena perillofen canta eftiei eta laufengu charmagarriei beharria tapatcea
CHOURIO, M.
Jesus Christoren imitationea, 1720