- alde bat utzi
Azalpena: baztertu
Adibideak:
Beste lan danak alde bat utzi gertatutzen naiz batera, Paulino Uzkudun ospatsuari nairik bertsoak atera
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- andregaia egin baino lehen dote eske hasi
Azalpena: diruzalea izan
Adibideak:
Adregai egin baña len dotearen eske
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- aurrena dote eske hasi
Azalpena: diruzalea izan
Adibideak:
Auzoan dadukagun mutil zar Bautiste aurrena asitzen da dotearen eske
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- auzoko ateak(k) ixtera joan
Azalpena: besteren aferetan sartu
Adibideak:
Izki onetan zer egin zuten garbi nik nai adierazi auzoko ate bat itxitzera joanda etxeko denak iriki
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Gazteleraz: meterse en camisa de once varas
- bazter utzi
Azalpena: baztertu
Adibideak:
Guk ez dakigu zergaitik duten oriek orlako kasketa / eusko aberria baztar utzita / maitekiro erbestea
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Gazteleraz: dejar a un lado
- beajon (dei(n)ala, deizula, deiola...)
Adibideak:
Beajundaiela Mandubi'ko Ezkerra baita lagundutzalle Santageda zarra.
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- belarmotz
Azalpena: erdaldun
Adibideak:
Odolaz euzkotarra, / bai eta abizena / aurrari zertan jarri / belarmotz izena?
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- (inori) buruz gain jarri
Azalpena: menperatu
Adibideak:
Gaiztoak indar dute zoritxarrez orain eta guziak jarri zaizkigu buruz gain
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- erronkak bota
Azalpena: harrokeriak esan
Adibideak:
Erronka botatzea ez da gero asko
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Kontzeptuak: HARROKERIA
Frantsesez: faire le rodomont
- ezpataz pasa
Azalpena: (inork inor) hil
Adibideak:
Aren odola aben lanakin etzegola nastutzeko ura. zan asko jentill apaizak ezpataz pasatutzeko
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Gazteleraz: pasar por el filo de la espada
Frantsesez: passer au fil de l'épée
- geza-epel
Azalpena: geldo
Adibideak:
Amaren aurka nola dabiltzan garbi daude ikusiak / ez degu bear geza-epelak, bai beroak eta gaziak.
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Kontzeptuak: MOTELTASUNA
- (inon, inorekin) giro ez izan
Azalpena: egoera edo pertsona jasangaitza izan (ironiaz lana, zalaparta, alaitasuna... adierazten da)
Adibideak:
Sei runez goitik etzala giro
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- hain gutxi
Azalpena: ezetza, errepikatuan
Adibideak:
aiñ gutxi ikututzeko.
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Kontzeptuak: EZETZA
Gazteleraz: menos aún
- itsas orratz
Azalpena: brujula
Adibideak:
ark sortua da itxas-orratza
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- jo eta (bota, lehertu, moztu, puskatu...)
Adibideak:
jo eta bota ori da ospa.
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- kopeta azala argia ukan
Azalpena: lotsagabea izan
Adibideak:
Bei, txekor txerriak saldutzera gu errira jetxi gaitzala zerbait kentzeko oso argia zuen kopeta-azala
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Gazteleraz: tener cara
- legez eta bidez
Azalpena: eskubidez
Adibideak:
legez ta bidez aitortu bear gizonak arrazoizkoak.
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Kontzeptuak: ESKUBIDEA
- petri erakutsi
Azalpena: larriarazi
Adibideak:
Alkarri erakutsi baidiote petri, ogei ta launa tronko zeñek len ebaki
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
Gazteleraz: poner en un aprieto
Frantsesez: mettre dans le pétrin
- (inor) sakeletik zikiratu
Azalpena: dirurik gabe utzi
Adibideak:
Abenduaren bian señalaramente jokuan sakelatik zoatu naute
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- zanpa hartu
Azalpena: jipoitua izan
Adibideak:
Sei runez goitik etzala giro Paulinon aldamenean Tom Heeney ospitalera zanpa artu zuanean
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.
- (inoren) zuhaiztian mozketa egin
Azalpena: inoren arrazoiak desegin
Adibideak:
Oien zuaztin guk egin degu bear bezela mozketa
ERAUSKIN, P. (Bertsolaria, 1874-1945)
A. Zavala Patxi Erauskin bertsolaria III.