aurkituak: 28

• abantail(a) eraman

  Azalpena: abantailatu

  Adibideak:

  —   Artizarrak bertzetarik abantaila darama
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: ABANTAILA

  Gazteleraz: llevar ventaja

• ala ene fedea!

  Adibideak:

  —   Ixil endin nahi nikek! ala ene fedia!
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: HARRIDURA

• (neure, heure, bere...) azken finean

  Azalpena: heriotzan

  Adibideak:

  —   Alteratu gabetaric çure fede saynduyan Gaucen vnsa eguiteco neure azquen finian.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Gazteleraz: (mi, tu, su...) última hora

• begia (inortaz, ezertaz) hautatu

  Azalpena: (inortaz, ezertaz) zaletu

  Adibideak:

  —   Andre eder jentil batez hautatu zait begia herri orotan gauza oroz eztu bere paria
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• begitartez

  Azalpena: alaiki

  Adibideak:

  —   honat begitartez itzul zakitzat.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: ALAITASUNA

• berdin sartu

  Azalpena: berdintzat jo

  Adibideak:

  —   Balentia sinplea da andren gaitz-erraitea bat gaitz-erran nahi badu oro bardin sartzea
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• bide ukan

  Azalpena: eskubide ukan

  Adibideak:

  —   Nik baitzitut ofensatu bide estudan bezala
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: ESKUBIDEA

• (neure, heure, bere...) bihotza esan

  Azalpena: maitemina adierazi

  Adibideak:

  —   Balin eta nik banerro hari neure bihotza
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• bizia eraman

  Azalpena: bizi

  Adibideak:

  —   Zeren hanbat bekatutan deramagu bizia
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: BIZIA, BIZIMODUA

• esker gaizto

  Azalpena: eskergabetasun

  Adibideak:

  —   Lan eginaz esker gaixto
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• eztei iraganez gomitu handi egin

  Azalpena: ezertaz beranduegi arduratu

  Adibideak:

  —   Orai behar duguya konkista berri? Estei iraganez gomitu handi? hanbat etzirade andere larri, merexi duzuna narrake sarri
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• gibela eman

  Azalpena: mesprezatu

  Adibideak:

  —   Zuk gibela demazuna nola baita galduya
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: MESPREZUA

• gogoa (inorengana) jarri

  Azalpena: maitemindu

  Adibideak:

  —   Ene gogoa nola baita zuzen iarri hargana
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• goiti eta beheiti

  Azalpena: alde guztietatik

  Adibideak:

  —   itxasoa samurturik goiti eta beheiti.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• gomendutan hartu

  Azalpena: babestu

  Adibideak:

  —   andre onak har gitzake gomendutan agian hanbat bada graciosa ama ororen gainian
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• hala hala

  Azalpena: nolabait

  Adibideak:

  —   Iaingoikoa ari duzu hala hala gureki.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: NOLABAIT

• handik harat

  Azalpena: ordudanik

  Adibideak:

  —   handik harat eztukela bothererik iagoitik.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: ETORKIZUNA

  Gazteleraz: de allí en adelante

• haraitzinakorik

  Azalpena: aspaldidanik

  Adibideak:

  —   haraitzinakorik duzu errana utzi dezan orrek eskuyan duyena nahi duyenian eztukeyela.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: ANTZINA

• huts egin

  Azalpena: erratu

  Adibideak:

  —   Andrek gizoneki bezi hutsik ezindaidite
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: OKERTZEA

• jagoiti(k)

  Azalpena: gaurdanik

  Adibideak:

  —   hantik harat eztukela bothererik iagoitik.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Gazteleraz: de hoy en adelante

• jagoitikoz

  Azalpena: betiko

  Adibideak:

  —   iagoitikoz bizi ustez haren sehi dabiltza.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• (ezertaz) kargu ukan

  Azalpena: (ezertaz) arduratu

  Adibideak:

  —   Gure arimaz kargu dugu Iaingoikuak emanik
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: AXOLA

  Gazteleraz: estar al cargo (de...)

• kontu eman

  Azalpena: ezertaz erantzun

  Adibideak:

  —   Nola orok behar dugun eman khondu hertsia
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Gazteleraz: rendir cuentas

• laido hartu

  Azalpena: iraindua izan

  Adibideak:

  —   laidok hartu gabe parti gitezen, jendek irrigarri gerta ezkiten
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Gazteleraz: sufrir una afrenta

• leku(a) egin

  Azalpena: (aldean) onartu

  Adibideak:

  —   Jeinkuaz erhitzeko lekhu diguzu
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Gazteleraz: hacer sitio

• (neure, heure, bere...) mendea eraman

  Azalpena: bizi

  Adibideak:

  —   Erhogoatan baderamak eure mende guzia
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: BIZIA, BIZIMODUA

• ongiz ere (...)-ago

  Azalpena: areago

  Adibideak:

  —   emaztetan nik dakusat hongiz ere gehiago.
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

• (neure, heure, bere...) ordea eman

  Azalpena: zor izandakoa ordaindu

  Adibideak:

  —   Hark erio haritu dik hiri leyan bizia pensa ezak nola eman hari bere ordia
  ETXEPARE, B.
  Olerkiak 1545, 1545.

  Kontzeptuak: ORDAINTZEA