Euskal lokuzioak sarean - Lokuzioaren beroa

AZERIA BUZTANAK SALATZEN / DEBEKATUA ADIERAZTEKO / HITZEN ARTEKO ISTRIPUAK
HIZKUNTZA EZ DA LOGIKOA / HIZKUNTZA GUZTIONA DA, BAINA... / LOKUZIOA ZER DEN
LOKUZIOAK HIZKUNTZAREN GORAZARREZ / MATRIUSKA BAT

AZERIA BUZTANAK SALATZEN

Autore latino eta grekoek erabilitako lokuzio asko azaltzen da gaur egun hizkuntza modernoetan, hala diote dakitenek; geure hurbileneko erromanikoetan behintzat badu antzik. Eta euskaldunok ere edozein europarrek sortutako lokuzio bertsuak sortu ditugula aitortu behar.

Horrela, eta elkarren aparte ez dauden gure bi herri harturik, Astigarragan eguzkia eta euria, azeria dantzan diote eguzkia eta euria batera dituztenean, Altzan berriz demonioaren esposatzea. Kontestu berdinean frantsesek le diable bat sa femme eta marie sa fille diote, gure lokuzioetatik ez hain bestelakoa, eta italiarrek le nozze dei diavolo, altzatarrek bezalaxe eta iparraldeko axeriaren ezteiak lokuzioaren antzeko moldean.

Katalanez ere badugu gure lokuzioen parekorik:

tenir cor agre	bihotzerrea (ingelesez heartburn)
veure's verd	gorriak ikusi
esser un poll ressuscitat	zorri hil piztua
quan les besties parlaven	gauza guztiek hizketan zekiten denboran
llepar-se'n els bigotis	bizarrak eztitu
agafar el, tenir el,estar gat	katua eraman, harrapatu
no cabre (algú) en la seva pell	azalak ez hartu
no tenir el seny complit	burua oso ez ukan

Interesgarria da fer-se la barba d'or. «Aberastu» esan nahi du. Guk badugu «etxe hontako nagusi jaunak / urrezkoa du bizarra» eske-kanta batean. Etxekoari losintxa egin behar zaionez gero (banitatea ukitu behar dirua emanen badu...), ez ote zaio "bizarra urrezkoa ukan" horrekin aberastasuna (dirua eman diezaien kantariei) gogorarazten? Katalanezko lokuzio bati zor diogu susmoa.

Irudiok hain batera jotzen dute hizkuntza gehienetan, ze Coseriuk giza irudimenaren nolabaiteko batasun unibertsal bat somatzen baitu, hizkuntza, etnia eta kultur desberdintasunen gainetik.