AZERIA BUZTANAK SALATZEN /
DEBEKATUA ADIERAZTEKO /
HITZEN ARTEKO ISTRIPUAK
HIZKUNTZA EZ DA LOGIKOA /
HIZKUNTZA GUZTIONA DA, BAINA... /
LOKUZIOA ZER DEN
LOKUZIOAK HIZKUNTZAREN GORAZARREZ /
MATRIUSKA BAT
HERNANIKO APAIZ HAIZEZ BETEAREN ERRETORIKA
Agustin Kardaberaz. Euskeraren berri onak, 1761
Orain ehun urte apaiz bat Hernanin omen zan,
bere ustez euskaraz ondo zekiena: urte asko da apaiz zahar bati
aditu niola, antzinako apaiz hori haize banoz betea ohi zegoela,
ta alabatzen zala, lau boz edo hitz hoiek, "átomo,
eclipse, hoguera ta horizonte", inork ere euskeraz
emango ez zizkiola. Haizezko harrotasuna. Apaiz horrek gutxi zekien,
hori baino ez zekien. A. Larramendik, horiek eta askoz meheago
ta gaitzagoak bere dizionarioan ederki dakartzi. Lausoa edo ela
da Atomoa, Argea edo Eclipse, edo Argigabea. Sukarra edo suak
egitea da Hoguera. Marboila da Horizonte.
Zenbat ere zan apaiz hori, ez latinez, ez erdaraz, izen egokiagorik euskerazko hoiek baino: aidea, geidea, idea, edo kidea ta adiskidea, ez zituen berak emango: eta era honetan horien lagun edo antzeko asko ditu euskerak.
Latinak, cognatus, proximus, coetaneus, amicus, dio. Gaztelaniak, pariente, prógimo, coetáneo, amigo. Baina euskerak: Ahaidea, Geidea, Kidea, Adiskidea.
AZERIA BUZTANAK SALATZEN /
DEBEKATUA ADIERAZTEKO /
HITZEN ARTEKO ISTRIPUAK
HIZKUNTZA EZ DA LOGIKOA /
HIZKUNTZA GUZTIONA DA, BAINA... /
LOKUZIOA ZER DEN
LOKUZIOAK HIZKUNTZAREN GORAZARREZ /
MATRIUSKA BAT
|