aurkituak: 63

• Ama Birjinaren zaldia

  Azalpena: astoa

  Adibideak:

  —   astoa ama Birjinaren zaldia zuzun.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• ahalbait (...)-en(a)

  Azalpena: ahal den modurik -enean

  Adibideak:

  —   albait lenen.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• ahuntzak adarrak dauzkan aldera

  Azalpena: oker

  Adibideak:

  —   auntzak adarrak dauzkan aldera noa ni.
  HERRI KANTUTEGIA
  Michel, F. / Irigaray, A. Poes¡as populares de los vascos, II.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: OKERKERIA

• andre ikuste

  Azalpena: ama berriari auzoko emakumeek egindako bisita

  Adibideak:

  —   andra-ikustea.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• atorra girbinez jantzia ukan

  Azalpena: haserre ibili

  Adibideak:

  —   Atorra girbinez yauntia du
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• atso besta

  Azalpena: ama berriari auzoko emakumeek egindako bisita

  Adibideak:

  —   atso-besta.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• atsolorra

  Azalpena: ama berriari auzoko emakumeek egindako bisita

  Adibideak:

  —   atso-lor.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• auriadar

  Azalpena: ostarku

  Adibideak:

  —   auriadar
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• azkonarraren atzapartxoa ekarri

  Azalpena: opari bat egin

  Adibideak:

  —   Azkonarraren atzapartxoa ekarriko dot menditi
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• (inori) bataioan gatzik ez eman

  Azalpena: ergela izan

  Adibideak:

  —   Oni bataioan etzioten gatzik eman
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: ERGELKERIA

• berbalapiko

  Azalpena: berritsu

  Adibideak:

  —   berba-lapiko.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: BERRITSUKERIA

  Gazteleraz: boquirroto

  Frantsesez: franche caillette

• berna-hezurrak haustea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Bernazurrak ausiko alddatak
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• berripurdi

  Azalpena: berri kontazale

  Adibideak:

  —   berri-ipurdi.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: BERRITSUKERIA

  Gazteleraz: correveidile

• beste mutila

  Azalpena: deabrua

  Adibideak:

  —   beste mutilla
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• bidenabar

  Azalpena: aldi berean

  Adibideak:

  —   bide nabar.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: de paso

  Frantsesez: dans le même temps

• bizkar besta

  Azalpena: etxea bukatu ondoko bazkari

  Adibideak:

  —   bizkar-besta.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• (inon, ezertan) erabiltzeko zangoak ederregi ukan

  Azalpena: (ezertarako) kategoria handiegia ukan

  Adibideak:

  —   Xankoak ederregi tiat hor erabilteko
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• errebentatzea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Errebentauko aldau
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• erromako zubia

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   Erromako zubia
  HERRI MINTZOA
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza III.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• etxean ispilu hautsiak eduki

  Azalpena: zorigaitza gertuan ukan

  Adibideak:

  —   Izpilu autsirik ezta etxean eduki behar
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: ADURRA / ZORIGAITZA

• frantziako zubia

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   Frantziako zubia
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• galtzagorria

  Azalpena: deabrua

  Adibideak:

  —   galtza gorri
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• gatza ondo emandakoa izan izan

  Azalpena: azkarra

  Adibideak:

  —   Gatza ondo emandakoa da
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• hamaika mila demoniok eramatea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Amaika mila demoniñok eramango alttek. Amen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• hatzak miazkatu

  Azalpena: gustura jan

  Adibideak:

  —   Miazkauko dozuz atzak gozoaren gozoz
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: JATEA

  Gazteleraz: chuparse los dedos

  Frantsesez: s'en lécher les babines

• hiltzea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Ilko alduk. Amen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• hiru anai elkarrekin aldarean meza ematen baino pribilejio gehiago ukan

  Azalpena: pribilejio asko ukan

  Adibideak:

  —   Iru apez anai alkarrekin aldarean meza ematen baino bribilegio geiago du
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• hutsaren hurrengo

  Azalpena: balio gabeko

  Adibideak:

  —   utsaren urrengoa.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: BALIOA

  Gazteleraz: cero a la izquierda

• ilberrian egindako

  Azalpena: txar

  Adibideak:

  —   Ilbarrian egindako gauzak geieneak beintzat eztira onak izaten.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• itotzea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Itoko alduk. Amen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• jaungoikoaren gerrikoa

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   Jaungoikoaren gerrikoa
  HERRI MINTZOA
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza III.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• jaungoikoaren zubia

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   Jaungoikoaren zubia
  HERRI MINTZOA
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza III.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• kapagorria

  Azalpena: deabrua

  Adibideak:

  —   Kapa-gorri
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• karakolen danbolina

  Azalpena: trumoia

  Adibideak:

  —   Karakolen danbolina
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• kuku besterik ez ikasi

  Azalpena: batere ez ikasi

  Adibideak:

  —   Kukuak zazpi urtean eskolan ibili ta kuku baino besterik ezeban ikasi
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• lepa-hezurra haustea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Lepezurra autsiko aldik. Amen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• lupuak jatea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Lupuak jango al dik. Amen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• marimutil

  Azalpena: (emakume) gizon irudiko

  Adibideak:

  —   mari mutil.
  HERRI MINTZOA
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza III.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: marimacho

  Frantsesez: marie-garcons

• ortzadarra

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   ortzadar
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• pendulen kontrakoak

  Azalpena: deabruak

  Adibideak:

  —   Pendulen kontrakoak
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• poltsa murri

  Azalpena: zeken

  Adibideak:

  —   poltxa-murri.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: manicorto

  Frantsesez: pince-maille

• poltsazimur

  Azalpena: zeken

  Adibideak:

  —   poltsa-zimur.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: manicorto

  Frantsesez: pince-maille

• poltsikoan mozorroak eduki

  Azalpena: trebetasun handiak ukan

  Adibideak:

  —   Ik poltsikoon moxorrook dauzkak
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: GAITASUNA

• prakagorria

  Azalpena: deabrua

  Adibideak:

  —   prakagorri.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• saguaren pixarekin ere ez busti

  Azalpena: batere ez busti

  Adibideak:

  —   San Pedro egunean saguen pixarekin ere ezta busti bear
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• san juan loa

  Azalpena: lo luzea(k)

  Adibideak:

  —   San Xuan-loak diraz orrek.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• san migelen zubia

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   San Migelen zubia.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• san nikolasen zubia

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   San Nikolasen zubia.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín

• sasirik baso ibili

  Azalpena: leku desegokitan ibili

  Adibideak:

  —   Nire urteak eztira, Arangoiti, biderik bidarte ta sasirik baso ibiltekoak
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• sekula santan

  Azalpena: beti

  Adibideak:

  —   sekula santan oroitzeko dut gaizumeko igandea.
  HERRI KANTUTEGIA
  Azkue, R. M. Cancionero popular vasco I, 1918
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: BETI, BETIKO, BETIRAKO

• sorgin afari

  Azalpena: goizaldeko mokadu

  Adibideak:

  —   sorgin-afari.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: JATEA

• sorgin gosari

  Azalpena: goizaldeko mokadu

  Adibideak:

  —   sorgin-gosari.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• sorgin haize

  Azalpena: haize zurrunbilo

  Adibideak:

  —   sorgin-aize.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• su egotzi

  Azalpena: suzko armaz disparatu

  Adibideak:

  —   Etsaiak alkarri su egotten ari ditun
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• (inori) tortxa erre

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Tortxa erreko diakonat bai nik horri
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: GORROTOA

• tximiniko kea baino alferragoa(k)

  Azalpena: alferra(k)

  Adibideak:

  —   Tximineatik doan kea baño alperrago.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• tximistak burutik sartu eta orpotik atera eta errebenta arraio egitea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Tximistak burutik sartuta orpotik atea ta errebenta arraio ingo aldik. Amen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• tximistak erretzea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Tximistak erreko aldik. Amen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• (hurrengo) urteko kukua entzun

  Azalpena: bizirik iraun

  Adibideak:

  —   Daigun urtheko kukua entzunen
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Kontzeptuak: BIZIA, BIZIMODUA

• zalditik astora jautsi / saltoa bota

  Azalpena: onetik txarrera

  Adibideak:

  —   Zalditik astora.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• zazpi hankako atsoa

  Azalpena: garizuma

  Adibideak:

  —   garizumaak erirentzat zazpi ankako atsoa dauko.
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• zikatzea (opa)

  Azalpena: gorrotatu

  Adibideak:

  —   Zikatuko alaz
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

• zubiadarra

  Azalpena: ostarkua

  Adibideak:

  —   zubiadar
  HERRI OHITURAK
  Azkue, R. M. Euskalerriaren Yakintza I.

  Gazteleraz: arco de San Martín