AZERIA BUZTANAK SALATZEN / DEBEKATUA ADIERAZTEKO / HITZEN ARTEKO ISTRIPUAK
HIZKUNTZA EZ DA LOGIKOA / HIZKUNTZA GUZTIONA DA, BAINA... / LOKUZIOA ZER DEN
LOKUZIOAK HIZKUNTZAREN GORAZARREZ / MATRIUSKA BAT

ETXEKO LEHOIAK

        Etxeak egin dakar Azkuek bere hiztegian; (G-t, trazar eses, por efecto de la borrachera, lit: hacer casas, titubear, tracer des zigzags par l'effet de l'ivresse, lit: bâtir des maisons).

        Zergatik ez ordea "eseak egin", besterik gabe? Arrazoia sinplea bide da: gaztelaniatik gertuegi dagoke "eseak egin" (Azkuek ez luke gogoko), baina aldi berean euskarazko etxe-tik gertuegi (euskaldunegia ez zirudien lokuzioa «jatortzeko» tentaldia...).

        Koessler eta Derocquigny-k faux amis bataiatu zituzten horietako bat dugu hemen, "lagun usteko" bat, antzeko hotsa duten hizkuntza desberdinetako hitzen arteko interferentzia, alegia. Motibazio faltsua hizkuntz-signoaren ezaugarrietako bat da. Jainko-tik "Jaungoiko" egin zen bezalaxe sinets genezake herriak berak sortu zuela etxeak egin, eta ez Azkuek.

        Hala ere, maila tekniko hutsean «okerrak» izanik ere, herri-etimologia interesgarria iruditzen zaigu sentimendu linguistikoak sortzen dituen sinboloen arteko harremanak eta hizkuntzaren motor metaforikogilearen barrenak ezagutzeko. Liluraberak gara hizkuntzaren gauzetan: Jakobson-ek dioskunez, Kruxenij futuristak zentzu artistiko bat somatzen zien inprimategiko errakuntzek sortzen zituzten hitz berriei; Coseriu-k dioskunez, Meringer-ek «lapsus»ak aztertu zituen alemanean...

        Bide honetatik, erabili dugun Biotz Maitearen Debozia-ren edizioan «mai onetan bocadu bat artzen duenac, leyoak bezaiñ indartsuac gelditu bear lukee...» dio Sebastian Mendiburuk.

Billabonakoa izan behar

Kontuz sudurrarekin

AZERIA BUZTANAK SALATZEN / DEBEKATUA ADIERAZTEKO / HITZEN ARTEKO ISTRIPUAK
HIZKUNTZA EZ DA LOGIKOA / HIZKUNTZA GUZTIONA DA, BAINA... / LOKUZIOA ZER DEN
LOKUZIOAK HIZKUNTZAREN GORAZARREZ / MATRIUSKA BAT