Euskal lokuzioak sarean - Frantsesezko korrespondentziak

à bout de souffle	arnas bakarrean arnas estuka
à califourchon	hankalatraba izterkoloxkoan
à contre-coeur	gogoz bestera
à droit et à gauche	bazterrez bazter
à feu et à sang	hil eta herio su eta salda
à l'amiable	onez onean onez onera onez onetara
à la barbe (de quelqu'un)	(neure, heure, bere...) musu garbietan
à l'envers	goikoz behera
à mi-chemin	erdibidean
à mi-voix	ahopean ahopetik hitz estaliz
à nouveau	berriren berri
à peine	den mendrena
à peu de chose près	gutiz gehienak
à peu pres	gitxi bat gora behera guti goiti beheiti
à pile ou face	begitartez ala uzkuz busti ala lehorka
à première vue	aditu batean
à qui mieux mieux	zein baino zein (...)-ago zein gehiagoka zeinek lehenka zein lehenka
à sa charge	(neure, heure, bere...) eskuko
à tatons	itsumustuka
à tout bout de champ	beti eta beti hirutatik bitan hitzetik hitzera hitzetik hortzean hitzetik hortzera txilean pitean txitean potean
à tout hasard	badaezpada(n) (ere) bai eta ez bada balikunbalde bazen ez bazen zer den ez den zeren horren
à tout jamais	betiko betean betiko guztian denboratik sekulara egun eta betikoz egun eta santa sekulako orai eta betiereko orain eta sekulako para siempre sekula sekula betiko sekula eta beti sekula guztiko sekulan betiko
à toutes jambes	antxintxika oinak arinik orpoz ipurdi
à vue de nez	begi neurriz
à vue d'oeil	begi hutsez
aller aux congres sans crochet	gatzezko oin zolararekin latsara joan
aller de Carybde en Scylla	otsoari ihesi eta hartzak atzeman
aller sur le pré	(inorekin) ezpatara atera ezpatak gurutzatu
après tout et à la fin	hutsean betean
arme blanche	arma zuri
assurer sa matérielle	bizia atera bizibidea atera bizimodua atera burua atera txanpona atera gatzaren dina egin
assurer sa mat‚rielle	bizitzekoa atera
attacher le grelot	katuari joarea ezarri katuari arrana lotu
au comptant	eskugainean
au grand galop	lau oinean
au moins	bedere bederen behindanik behin behinepehinean behinik behin behinik behinean behiniripinean behintzat berere ezpererik
au temps que la reine Berthe filait	gauza guztiek hizketan zekiten denboran
auparavant	alde aurretik alde aurrez aldez aurrenean aldez aurrez aldez aurretik aurretiaz
aussi rapid que l'éclair	tximista baino agudoago
avaler un boeuf	idia adar eta guzti irentsi
avaleur de pois	oilo jale sabeldarraio tripazain tripazaku tripontzi
avec entrain	gaitzeko karraskan
aveler un boeuf	idi bat adarrez aurre jan
avoir du vif-argent dans les veines	buruan gatz ukan
avoir la tête aux pieds	zentzuna hanketara bota
avoir le bras long	gider handiak ukan ukalondo handia ukan
avoir le coeur sur les lévres	(inoren) hitzetan ezpainak baino bihotzak zati handiagoa ukan
avoir le vent en poupe	aterritako haizea eduki haize alde joan ixurkia alde ukan
avoir les leviers de commande	giderrak eskuetan eduki
avoir les mains propes	atzaparrak garbi ukan
avoir les poches bien pleines	(inoren) pezetak bost balio
avoir les yeux plus grands que le ventre	begia hestea baino luzeago ukan
avoir l'oeil sur (quelqu'un)	begietatik ez utzi
avoir son compte	(inorenak) egin
avoir un boeuf sur la largue	mingainean herdoila jarri
avoir un dent (contre quelqu'un)	(inorentzako) haginean izan
avoir un poil dans la main	sorotik behera ez amildu (neure, heure, bere...) aitzurraren kirtena latza egon (inoren) bostortzari herdoila ez joan eskuko larrua guri ukan
avoir un sacr‚ culot	tupeta ukan
avoir une araignée dans le plafond	(inoren) burua armiarmaren mendean egon buruan berez ernetako haizea erabili burua har zoroak jan buruan txoriak ukan
baisser pavillon (devant quelqu'un(e))	txapela erantzi
bayer aux corneilles	babian bizi esku bateko behatzak banatzen egon eulikeriatan egon izarrei begira egon kukusoak hiltzen ari
bien sûr	bai ba bai baldinbere bai horixe
boire à tire-larigot	zia-zia edan
boire comme un trou	ziak bezala edan
bouche béante	aho bete hezurrekin aho(a) bete haginekin aho bete hortzekin
bouche bée	aho(a) zabalik ahoa bete haginekin ahoa bete hezurrekin musututs ahoa bete hortzekin ahoan gurutze
boule de suif	mamijario
brider l'âne par la queue	asto hilari garagarra buztanetik eman
brider l'âne par la queue	azen petik zopak elki mandoei bazka gibeletik ezarri
c'est la poˆle qui se moque du chaudron	hontza birigarroari buru-handi esatea
casser du sucre sur le dos (de quelqu'un)	(inoren, inori) azpiak jan (inori) aztalak jan (inori) besoak jan (inori) zankatzanak jan (inor) mingainez orraztu (inor) orrazerik gabe orraztu
casser sa pipe	(inopren) feriak akabatu (inoren) pertzak egin
cependant	badarik ere hala badere hala ere hala eta ere halarik(an) halarik(an) ere
c'est la poêle qui se moque du chaudron	ahuntzak ardiari ile eskatzea astoak mandoari belarri esatea erroiak beleari burubeltz esatea kamarrak umeari okerra esatea hontzak biligarroari buruhandi esatea zartaginak pertzari beltza esatea zartaginak pertzari ipurbeltz esatea topinak galdarari ipurbeltz esatea topinak pertzari ipurbeltz esatea zozoak beleari burubeltz esatea zozoak beleari ipurbeltz esatea
chacun de son côté	nor bere alde
chanter pouilles (à quelqu'un)	(inori) bertsoak jarri
château de cartes	haizezko dorreak
chien de rue	kaleko kuku
clair et net	argi eta garbi
comme ci comme ça	hala hola
comme l'éclair	tximistaren pare
comme une âme en peine	arima erratua bezala arima erratuen gisan
conte de bonnes femmes	artazurietako kontuak
corps et âme	buruaz aitzur
corriger le Magnificat	ahateari igeri irakastea amuarrainei igerika erakustea arrainari igerika erakustea
coup d'oeil	begi kolpe begi ukaldi
coupeur de bourses	sakel hustutzaile sos zikiratzaile
coûte que coûte	zor edo lor zor nahi lor
couver des yeux	begiz jan
co–te que co–te	gostaia gosta
crever la panse	sakarraminak atera
cuver son vin	katua kendu azeria larrutu astelehena pasa
d'aucune manière	inondik eta inora (ez) inondik inora (ez)
(faire) d'une pierre deux coups	harri batez bizpalau xori
d'une seule voix	boz batez
dans (mon, ton, son...) for intérieur	(neure, heure, bere...) baitan (neure, heure, bere...) barrenean (neure, heure, bere...) barrurako
dans le meilleur des cas	onik onenean
dans le même temps	bide batez bide berdinez bidenabar
dans les formes	kontuz eta moduz
dans son for interieur	(neure, heure, bere...) artean (neure, heure, bere...) kabutan (neure, heure, bere...) kolkorako
de bon matin	goizean goiz
de bouche à oreille	ahotik belarritara
de but en blanc	ez agur eta ez adio ez bat eta ez beste ez bat eta ez bi ez non eta ez han ez bat ez bia
de ci, de là	handik honaka eta hemendik harunzka handikorik hortikora
de fil en aiguille	orratzetik hari
de gré ou de force	nahi ala ez nahi ala ez nahi nahi eta (nahi) ez nahi eta nahi ezik nahi eta nahi gabe
de longue haleine	hats handiko
de mauvais vin	edan txarreko
de partout	han hemendikako
de pied en cap	burutik behatze(ta)ra gain behera
de plus en plus	beti eta gehiago gero eta gero gerotik gerora (...)-ago gero baino gero (...)-ago
de quelque manière	inondik edo inola
de sang froid	odol hotzean odol hotzik
de son cru	(neure, heure, bere...) arioz (neure, heure, bere...) baitarik (neure, heure, here...) buruz (neure, heure, bere...) kasa (neure, heure, bere...) kaskotik
de son propre chef	(neure, heure, bere...) ahoz (neure, heure, bere...) burutik
de temps à autre	aldian behin behingotik behingora denboratik denborara lantzean behin maiz edo behin noiz behinka noizean behin noizean behinka noizean eta behin noizean noiz noiz(e)tik behin noizetik noiz noizetik noizera noizik bakoitza noizik bakoitzean noizik behin noizik behinako batzuetan noizik behinbetan noizik behinean noizik behinetan noizik behingo noizik eta behin noizik noizean noizik noizera noiztenka
de temps … autre	noizean behin noizean behin
de tout coeur	bihotz guztiaz gogoz eta bihotzez
de toute façon	horratik ere inola(z) ere nolanahi ere
decrocher la lune avec les dents	harrian hiltzea sartu
dès que possible	lehen bada lehen baino lehen lehenbailehen
dessiller les yeux (à ou de quelqu'un)	begitik zikina atera
deux fois plus (...) que	bi tantoz (...)-ago
d'homme à homme	gizonez gizon
donner des bâtons pour se faire battre	(neure, heure, bere...) burua erretzeko egur bila ibili
donner la baie	ederra sartu zipotza sartu
donner le change	aurrekalde ona egin iruzur egin zehe bat sudur egin azak eman (inork) hamaika eta erdiak eman petardo(a) eman beltza sakatu banderila sartu epela(k) sartu lakatza sartu
donner sa parole	hitz(a) eman (inori) hitz ukan
dorer la pilule	(inori) kaliza urreztatu
dormir a poings fermés	oso eta santu lo egin zabal eta zabar lo egin zurra zurra lo egin
dormir sur ses deux oreilles	bi beharriez burukitari lo egin
du jour au landemain	egunetik biharrera gaurtik biharrera goizetik gauera egunetik biharrerat
du jour au landemain	egunetik biharrerat
(n'être pas) du pipi de chat	(ezer) ahuntzaren mina ez izan (ezer) atearen azpiko orria ez izan (ezer) (inor) pikaren azken umea ez izan (ezer) haltzaren azken erroa ez izan (ezer) ez izan intxaur saltsa
du temps du roi Guillemot	mairuen denborako
d'un bout à l'autre	bururen buru burutik buru burutik burura
d'un saut	txakada batean zaplada batean
d'une seule voix	aho betez hitz batez
echar las culpas al tiempo	huitsak aro txarraren gain ezarri
en avoir marre	gogait egin
en avoir plein le dos	gogait gaizto egin gogait garbi egin
en dernier ressort	besterik ezinean ezinbestean ezinbestez azken beltzean
en forme	trenpu onean forman izan
en larmes	negar batean
en mettre la main au feu	burdin gorria eskuetan hartu
en nage	izerdi basatan izerdi batean izerdi bitsetan izerdi patsetan izerdi zurrutan
en plein	bete betean erdiz erdi osoz oso
en quelque sorte	gisa batera
en un clin d'oeil	begi gora-behera batean begi(en) itxi-ireki batean
en un tournemain	aitaren egin orduko irri arra batean jesus amen esan orduko jesus batean jesusean
en venir aux coups	ukalditara pasa
en voir des vertes et des pas mûres	(inorentzat) gorriak egon dinamita ikusi eguraldi gorriak ikusi (neureak, heureak, bereak...) eta bi ikusi gauzak ikusi gorriak ikusi istilu beltzak ikusi istilu gorria(k) ikusi senper gaiztoa ikusi senperrak ikusi txuri beltzak ikusi zazpi deabru ikusi zinak eta minak ikusi gogorrak pasa gorriak pasa bost sufritu
enfiler des perles	ahuntzari burua ikuztea
entre temps	anartean anarteraino arte hartan arterainoan bienbitartean bitartean bizkitartean entrebitartean
envoyer au bain	kaka-barrikan sartzera (bidali) komunetik bazkatzera (bidali)
envoyer au diable	deabruaren eskura (bidali) deabruetara (bidali)
envoyer balader	akerrak jeztera (bidali) antzarak ferratzera (bidali) artaburuak jorratzera (bidali) artaburuak urkultzera (bidali) azeri okerrak uztartzera (bidali) haize freskoari gabon esatera (bidali) mairu herrian gora (bidali) paseura (bidali) pikotara (bidali) porru landatzera (bidali) salamancan barrena (bidali) pikuetara (bidali) antzara ferratzerat igorri
envoyer faire foutre	fera futro igorri / bidali...
espèces sonnantes et trébuchantes	eskuko diru
être à la page	ordua mundu bizi
être au bout du rouleau	arima hortzetan eduki arnas estua eduki
être au four et au moulin	txapel batez bi buru estali ipurdi batez bi zulo tapatu
être bas de plafond	(inoren) buruan ilea besterik ez jaio
être couché sur des roses	antzaren lumatzan bizi aukera betean bizi azal apainetan bizi baltsan bizi erregalotan bizi esne-mamitan bizi esnetan bizi gil-gil bizi txitxi patxetan bizi uraren gaineko aparretan bizi uraren gaineko bitsean eta haren gaineko sitsean bizi esnetan ibili
être en perte de vitesse	onenak eman malda behera ibili gain behera(n) joan handienaz aurrera joan
être né coiffé	hortzekin sortu
être paf	total egin
être plein comme une barrique	bete egin hordi eta gaizto egin
être pompette	katu erdian egon
être radin	kea bildu
être sur des charbons ardents	atorran ezin kabitu
être sur les talons (de quelqu'un)	(inoren) pausoak neurtu
être un peu parti	ardozko lixiba egin
face à face	aurkez aurke aurrez aurre begiz begi bekoz beko buruz buru buruz buruan
faire attention	burua ekarri
faire banqueroute	banakarrot egin malkarrot egin molokot egin porrot egin txulut egin kiebra jo malkarrotera joan
faire bonne chère	albiriste egin aurpegi ona egin begitarte ona egin bonaxera egin
faire bouillir la marmite	etxeari habe berriak erantsi
faire cornard (cornette)	(inori) adar bildu
faire dans sa culotte	kaka galtzetan egin galtzaren ipurdian larri egon
faire de la léche	mingaina leun erabili (inoren) mahaian tafaila hedatu
faire des châteaux en Espagne	(neure, heure, bere...) baitan mila dorre eta gaztelu egin
faire des montagnes (de quelque chose)	denetik ez dena egin eulitik arranoa egin (ezertatik) mendi bat egin sagutik otsoa egin arrautza batentzat hiru esan hatza bada eskua esan hatza izan eta besoa esan
faire dresser les cheveux sur la tête	buruko ileak laztu ileak zutitu
faire du bruit	(ezerk) haro handiskoa egin
faire du chambard	saltsan ari
faire du tralala	zalapartak erabili
faire d'une pierre deux coups	harri batez bi kolpe egin
faire face	buru egin gogor egin aurpegi(a) eman (inori, ezeri) hortzak erakutsi kontrakarrean jarri (ezeri) betondo baltza ipini (ezeri) buru egin (ezeri) betondo baltza ipini
faire fi (de...)	muzin egin muzinka egin
faire gras	gizen egin
faire grise mine	(inori, ezeri) sudurra zimurtu
faire la barbe	(inori) bostak eman adarra jo harpa jo flauta jo kaila jo teniola jo tronpa jo ziria(k) sartu ziria sakatu
faire la cour	gorte egin
faire la grasse matinée	alferraren meza huts egin
faire la leçon (à quelqu'un)	(inori) lezione egin
faire la peau (à quelqu'un)	gibelak eguzkitara atera
faire la roue	burua edo hanka argitara azaldu
faire la sourde oreille	aditu eta sor egin buruz belarri egin entzungor egin gogorrarena egin gor egin gorrarena egin
faire le beau	kukurra goian erabili
faire le mort	eskerkan ibili
faire le rodomont	erronkak bota
faire l'oeil de carpe	(inori, ezeri) begi argia egin begi zuriak egin
faire l'omelette sans casser les oeufs	arrautzak hautsi gabe tortilla egin
faire mouche	txuria ukitu
faire naufrage au port	bazterrera ailegatu eta ito itsaso guztiak igaro eta bazterrean ito
faire parler de soi	esanbideak eman hizpidea jarri hizpidean jarri
faire passer douze por quinze	zahiaz irina egin
faire passer (à quelqu'un) le goût du pain	(inori) negurako hotzak kendu
faire peau neuve	larru berria jantzi
faire ripaille	tripotxak bete hezeak eta iharrak jan larrua lasaitu geza eta gaziak tragatu
faire ses choux gras sur le dos (de quelqu'un)	besteren larruaz hedeak egin
faire son reste	errestoa utzi
faire tache d'huile	fama atera hotsa(k) atera hotsa barreatu
faire tomber dans la dèche	errekara eraman errekan ezarri
faire tourner les sangs	odolak itzuli bat egin
faire travailler comme un nègre	(inor) harri eta makila erabili
faire voir treinte-six chandelles	(inori) txoruiak esnatu
faire voyage de sel	asterrantzik ez atera
fermer sa boite	(neure, heure, bere...) atea hertsirik eduki ezpainak lotu
feu d'artifice	etxefuego
feu de paille	agotz galda lastozko sua ur errea lastozko sua
feu follet	argi-txakurrak su zakur
ficher le camp	ortxopoloetako hotzik ez eraman ihesa hartu galtzak galduan joan lekua zabaldu
fier comme un paon	antza putza baino harroagoa(k) hegohaizea baino harroagoa(k) hontza putza baino harroagoa(k) pabo erreala baino harroago
fils de chienne	ardi seme
finir mal	fin gaixto egin
flanquer une pilée	kristorenak eman zanbroak sortzeraino zigortu
flatter les oreilles	belarriak eztitu
fondre en larmes	negarrez zainak eten bi begietan behera negar egin maramara negar egin masaila lehertu beharrez negar egin upela bete negar egin
fou à lier	zoro garbi
franche caillette	ahozabal antzara karrankari berbajario berbalapiko berrijario goldemutur hitzjario mingain luze mihi laster xardoki merke ahazabal
froncer les sourcils	bekainak beztu kopeta beztu bekozko iluna eduki beltzuri egin (inori, ezeri) beltzuriz egon bekaina ilundu bekokia ilundu kopeta ilundu begia ilun ipini bekoki iluna ipini bekozko beltza ipini bekozko jarri bekozkodun jarri kopeta jarri kopeta beltza jarri kopeta ilun egon / jarri kopeta itzala jarri muturra jarri begitarte iluna paratu begitartea zapuztu
fummer comme un Suisse	azorria ere erre
gagner sa croûte	eskuei eragin
garder une poire pour la soif	atzera mardo egin
gaspiller sa salive	mingaina astindu mingaina dantzatu
gens du même acabit	irin bateko opilak ora bateko opilak
gentilhomme	aitoren seme
gober le morceau	tontontzira erori amuari lotu
gratter la terre (avec ses ongles)	arrenean bizi
gros poisson	ur handiko arraina(k)
ici-bas	belarraren gainean eguzkiaren azpian hodei honen azpian
inventer la poudre	kea asmatu
jamais de la vie	menderen mendetan (ez) santa sekula (ez) santa sekulan (ez) sekula bizian (ez) sekula guzian (ez) sekulan santan (ez)
jeter de la poudre aux yeux	begietara errautsa bota begietara errauts eman
jeter de l'huile sur le feu	ihesi doan zakurrari buztanean su eman
jeter des perles aux pourceaux	astoari konfiturak ematea
jeter la pierre et cacher le bras	harria tira eta eskua gorde sasitik harri(a) tira
jeter pile ou face	busti ala lehor bota leon-kastillo bota
jeter un sort	begiz egin begizkoa egin begizkoak ipini
jour et nuit	gau eta egun goiz arrats
jour maigre	mehe eguna
l'âne du moulin	alferren astoa
la mort dans l'âme	bihotz eroriarekin bihotz hilarekin
la queue entre les jambes	buztana hankapean
la semaine de quatre jeudis	haizerik ez den urtean oilo zuriak arrautza beltza egin orduko
la tête haute	kopeta gora kopeta gorarik
lâcher la bride	(inori) brida laga
lâcher un renard	moxalak egin salbotakoa egin
laisser bouche béante	musututs utzi
lancer des piques	pikoak igorri
l'apprendre par son petit doigt	intxixu batek esan
larmes de crocodile	krokodilaren kantua
(avoir) le coeur gros	bihotza handirik
le mot de Cambronne	cambronnek aipatu tokia
lécher le cul (de quelqu'un)	(inori) gibelaldean pot egin
lenterne rouge	lanterna gorri
les bras ouverts	esku zabal
les mains vides	esku hutsean
les quatre fers dans l'air	erroz gora lau hatzez gora oinez gora pekoz gain
les quatre fers dans l'air	hankaz gora ipurdiz gora
les quatre fers en l'air	lau hatzez gora
lever la liévre	erabia eraiki ihizia eraiki
lever le coude	ipurdia jaso kopa okertu
loger le diable dans sa bourse	boltsa zorri zuriz betea ukan boltsa zuri ukan sakelan deabrua ukan
loins'en faut	hurretan ere (ez)
long comme un jour sans pain	garizuma baino luzeagoa(k) garizuma hainbat luze matxinakalaña baino luzeagoa(k)
l'un dans l'autre	bana beste banaz beste batez beste
lune de miel	ezti gozozko ilargia eztilargia ilargi eztizkoa
mai 68	1968ko iraultzatxoa
mal dégrossi	bazterrolak kendu gabeko
malgré tout	guztiagatik ere hala eta guztiz ere halaz guzti arren ere halaz guzti(a)z halaz guztiz ere hau eta guzti ere
manger comme un ogre	pipa bezala bete porreak bezala jan
manger de la vache enragée	galtzaren zulotik belauna ageri bazkaria baxera gabe egin belarra jan
mangeur de curés	apaizjale
manquer d'une vis	burutik egon burutik elbarria egon burutik zabar egon adar bat falta buruan artale falta eduki ttantto bat falta burutik ukan kaskoa beteena ez ukan sala bat hutsa ukan
marcher sur des oeufs	pausoa kuidadoz ipini
march‚ aux puces	kukuso merkatua
marie-garcons	marimutil
m'as-tu-vu	artobero buruharro ez uste bai uste goiharro handi nahiko haize putz handiputz handi uste harroputz putzantu putzarro putzontzi
menacer le ciel	keak ukan
mener grand carrosse	harakinarekin gosaldu, apaizarekin bazkaldu eta mandatariarekin afaldu
mener la danse	aurreskua eraman
mener le deuil	ondra tira
mener (quelqu'un) par le bout du nez	sudurretik erabili sudurretik ibili
metre flamberge au vent	ezpata maginatik atera
mettre à l'ombre	itzala eman
mettre dans le pétrin	petri erakutsi
mettre (quelqu'un) dans sa poche	(inor) poltxikoan sartu (inor) zakuan sartu
mettre de côté	irabaziak aurreratu
mettre du noir sur du blanc	luma(k) busti zurian beltza jarri
mettre en taule	burdinetan ezarri katetan ezarri
mettre la charrue devant les boeufs	orga idien aitzinean ezarri
mettre la main au collet	atzaparra egotzi eskuak egotzi eskuak erantsi atzaparra ezarri eskua(k) ezarri eskuak iratxeki
mettre les pieds dans le plat	hanka sartze bat egin hanka hondoraino sartu ukalondoa sartu
mettre les points sur les i	burua bi belarrien artean ezarri
mettre un point final	azkena eman buru eman burutara eman
(le, la) moindre	demendreneko
(le, la) moindre (...)	behatz batenik ere (ez) demendren den mendren dremenden dremendenik
monter comme une soupe au lait	barrenak irakin odola(k) irakin gatza sutan bezala irakiten jarri
monter sur ses grands chevaux	su biziak hartu su gaiztoak hartu suak hartu urak eta suak hartu su bizian jarri
montrer les dents	hortzak erakutsi
(faire) mordre la poussiére	satorren tartera bidali
moulin à paroles	berrilapiko elezaku hitzontzi hitzuntzki hizkilipai lapiko txiki
n'avoir pas la langue à la poche	mihian haririk ez ukan mihian herdoilik ez ukan mingainean haririk ez ukan mingainpean haririk ez ukan
n'avoir pas de froid aux yeux	erromako aita santuagana joatera ere atrebitu (inoren) kopetak atzera ez egin muturra aurrean erabili
n'avoir pas les mains gourdes	eskuetan larrua latza ukan
n'avoir pas un sou	zuriko erre bat ere ez eduki arditik ere ez ukan dirurik ez zuririk ez beltzik ez ukan ez urrerik ez zilarrik ez eta arditik ez ukan piru bat ere ez ukan
ne pas mâcher se s mots	kopeta garbiarekin hitz egin
ne pas quitter (quelqu'un) d'une semelle	zazpi herrietako kanpaiak jota ere ez utzi
ne pas savoir quelle mouche (le) pique	(inor) zer eguraldik jo duen ez jakin
ne pas se fouler la rate	(neure, heure, bere...) putzak ez ohildu
ne pas valoir un pet de lapin	atso batek baino gehiago ez balio bataiatzeko festa ez balio kuarta bat labore ez balio lapiko tapatzat ez balio lauziriko bat ez balio lau zorri ez balio sutarako ere ez balio tipula zahar bat ez balio zuri bat ez balio
ne pas voir une poutre dans son propre oeil	(neure, heure, bere...) begiko habea ez ikusi (neure, heure, bere...) begiko haga ez ikusi (neure, heure, bere...) buruko zorria ez ikusi (neure, heure, bere...) makarrik ez ez ikusi
ne pas y aller de main morte	tipitik ez ari
n'être pas (quelque chose) de sa fabrique	litxu (hau, hori, hura...) (inoren) baratzakoa ez izan
ni chair ni poisson	ez ardi ta ez axuri ez bere ez besteren ez hauts ez herrauts ez pika ez bele ez ur ez ardo ez ur ez gatz
ni même	buztanik (ere)
noir comme (du) jais	arranoa baino beltzagoa(k)
oeil par oeil dent pour dent	begia begiagatik, hortza hortzagatik
oprendre racine	erroak bota
ouvrir les yeux	begia argitu begiak argiari ireki begiak luzatu
pannier percé	esku ase
par en dessous	mahaipetik
parfois	behin edo behin behin edo berriz behin edo beste behin edo bestean behin edo birritan behin edo bitan inoiz behin inoiz edo behin inoiz edo berriz inoiz edo beste inoizka alditan noiz edo behin
parler de corde dans la maison d'un pendu	urkatuaren etxean soka aipatu
parler petit négre	frantses jardunean ari
pas du tout	ez baldinbere ezelanbere ez inolaz ere (ez) inondik ere (ez)
pas grand chose	deus askorik (ez)
pas même un(e)	grano bat ere (ez) granorik (ez)
paser à tabac	iurre-iurre egin
passer à la caisse	ziskua askatu behatza busti
passer à tabac	hautsak atera kea atera astiala berotu (inori) belarriak berotu (inori) belarriaren ertzak berotu (inori) bizkarra berotu (inori) hezurra berotu jipoia berotu (inori) kaskarra berotu (inori) lepoa berotu (inori) muturra berotu (inor) bero bero egin epeldu larrua konpondu azala zurratu narrua bero bero egin
passer au fil de l'épée	ezpataren ahotik iragan ezpatan pasa ezpataren puntatik pasa) ezpataz pasa
passer la main dans le dos (à quelqu'un)	(inori) bizkarra koipetu ilea leundu
passer le titre	titulua pasatu
passer par les armes	armaz josi
passer son temps à enfiler des perles	denbora kitarra jotzen eta dendeletean pasa denbora ontzen oihuari begira pasa
passer sur le ventre (de quelqu'un)	(inoren) bizkarrean zango eman
passer un savon (à quelqu'un)	demanda egin
pauvre diable	eskekoaren hurrengo
payer dans la méme momraie	moneda berean pagatu
perdre la boule	burutik arindu burura egin burutik egin hego haizeak eragin burua galdu burutik galdu burua ilundu burutik jauzi burutik jo odolak burura jo burua zentzutik joan burutik joan funtsak joan kontutik joan tormenta burutik lotu burua nahasi burutik nahasi kaskoa nahasi
perdre ses esprits	burutik aldaratu burua arindu burua arrailatu barnea estali ezagutza galdu kordea galdu
peu après	geroko batean
peu de chose	(ezer, deus) guti
peu ou prou	gut(x)i aski gutxi edo gehiago
peut être	beharbada
pince-maille	diru errementari esku eutsi esku gizen esku labur esku laburreko esku urriko gogolabur poltsa murri poltsazimur
pipi de chat	euli kaka azaren azpiko orriak
pleurer comme une fontaine	aztunpa bezala negar egin
pleuvoir des hallebardes	(euria) etxabotaka ari (euria) adarka ari (euria) goian behean ari (euria) ibaika ari (euria) zeruak bota ahalean ari letro ari
pleuvoir … verse	euria jauts ahala egin
plus vieux que Mathusalen	Moisesen denborako Juif Erranten adina ukan
pot-au-feu	matxisukalde
poule mouillée	oilo busti
poule mouill‚e	oilo-busti
pour (mon, ton, son...) bien	onbidez ondo beharrez (neure, heure, bere...) onetan
pour rien	hutsaren truke ondo musu truke
pousser les hauts cris	auhena altxatu
prêcher por son saint	(neure, heure, bere...) astoari arre (esan)
prêcher pour son saint	(neure, heure, bere...) saindua alabatu ura (neure, heure, bere...) igarara ekarri (neure, heure, bere...) labeari su eman (neure, heure, bere...) opilari ikatza eman (neure, heure, bere...) hariari eutsi (neure, heure, bere...) opliari ikatza hurbildu (neure, heure, here...) labea iziotu (neure, heure, bere...) eiherara ura nahi
prêcher pur son saint	(neure, heure, bere...) eltzeari su eman
prendre au serieux	barna hartu
prendre la part du lion	eper erreak ukan
prendre la poudre d'escampette	ehun deabruen jauziak ihes egin
prendre l'avantage	aurrea hartu
prendre le mauvais pli	plegu txarrak hartuak izan
prendre les jambes à son cou	zangoak erabili
prendre pour argent comptant les paroles (de quelqu'un)	(inoren) hitza dirutzat hartu
prendre racine	zain hezurrak egin zuztarrak egin erroak hartu lurra hartu zain hartu
prendre ses jambes à son cou	hanka altxatu orpoak erakutsi hanka(k) jaso perra(k) jaso polaina(k) jaso
prendre ses jambes ci son cou	hanka egin hanka jokoa egin
prendre une cuite	bilboko barrenkaletik makalaua ekarri katua eraman mahatsa hartu atuna harrapatu amuarraina harrapatu eperra harrapatu mokoilua harrapatu otso beltza harrapatu perretxikoa harrapatu txorizoa harrapatu zepelina harrapatu atxurra ukan
prêter l'oreille	(ezeri) belarria eman
prêter l'oreille (à...)	belarria makurtu
proportionnellement, comparativement	araukan
publier sur les toits	plaza betean esan
puisque	zergatik ezen
purée septembrale	nafarroako bikarioa
quand les poules auront des dents	asto arrak ume egin orduko
quatre pelés	lau oilo
quoiqu'il en soit	eskina guztietatik
raconter des histoires	ele(ak) bildu
ramer à contre courrent	ur lasterraren kontra igeri egin haize kontra joan
réduire en miettes	(inorekin) arrautzarik gabeko tortilla egin berrehun zati egin hauts egin
relever un défi	(inork) botatakoa altxatu
rendre la monnaie de sa pièce	datorren bestean erantzun ekarri monedaz erantzun
rendre les armes	erauki esan
reprendre ses esprits	kontura etorri
rester les bras croisés	eskuak gurutze egon
rester sur le carreau	zerraldo erori
restos du coeur	bihotz ostatua
retourner à ses moutons	(neure, heure, bere...) puntura etorri
revenir bredouille	atzeko horma jo
revenir sur sa parole	(neure, heure, bere...) hitzean huts egin hitza hautsi hitza jan hitza urratu
river son clou (à quelqu'un)	lo utzi moztuta utzi
rogner les ailes	hegoak moztu
rouler sa bosse	mundu korri joan
s'en lécher les babines	ezpainak koipetu behatzak txupatu
s'être levé du pied gauche	ezkerretik jaiki
sac-à-vin	zintzur luze
sacrebleu	alajaina! alainka! alaintso! alajainena! alajainetan! alajainkia! alajainkoa! alajin! alajinkoa! alajinkotzia! alajinua! alajixpua! alasarde! alasarde! alaxintxo! alazankoa! lajaineta sakerre mon diu
sage comme une image	hegorik gabeko zozoa baino zuhurragoa(k)
saisir l'occasion par les cheveux	gertu onari iletik lotu
sans détours	itzal eta itzuli gabe
sans faux col	ezpain berdin
sans queue ni tête	buru-buztan gabeko ez hanka eta ez buru
sans queue ni tˆte	buru-buztanik gabeko
s'arracher les cheveux	biboteak atera
savoir de A à Z	orratzetik hariraino jakin sustraitik jakin
savoir de bonne source	bide onetik jakin tinta onetik jakin
se chauffer du même bois	kaka zulo beretik egin
se créper le chignon	hautsak batu
se creuser la tête	burua askatu burua berotu muinak urtu burua urratu
se croire le premier moutardier du Pape	(inoren) farola beti piztuta egon
se jeter dans la gueule du loup	otsoaren ahora joan
se mettre dans toutes ses ‚tats	zainak altxatu
se mettre dans touts ses états	zainak airatu
se mettre en quatre (pour quelqu'un)	(inorengatik) hankak erabili
se mettre le doigt dans l'oeil	hatza hagin artean sartu
se monter la tête	burua handi egin (neure, heure, bere...) buruaz hartua egon gainez eman (neure, heure, bere...) buruari zu esan gainak hartu goiak hartu putzak hartu
se noyer dans un verre d'eau	putzu txikian ito arra beteko uretan ito
se noyer dans un verre d'eau	zazpi etxetako herrian galdu hego haizerik gabe zoratu
se piquer le nez	burua argitu begi gorritu sudurra gorritu
se rincer la dalle	lepoa busti muturra busti
se tenir les côtes de rire	barrez esteak bota
se tenir les c“tes de rire	irriz usteldu
secouer les puces (à quelqu'un)	(inori) arkakusoak akabatu (inori) euliak kendu hautsak kendu
secuoer les puces (à quelqu'un)	(inori) arkakusuak hil
s'en lécher les babines	musuak eztitu bizarrak koipetu ezpainak koipeztatu hatzak miazkatu
s'en mordre les lèvres	ezpainak jan
sens dessus dessous	azpikoz gain azpikoz gainera azpikoz gora azpiz gora
sentir le fagot	(ezerk) usain onik ez eman susmo txarra hartu
serrer la bride	(ezeri) brida eduki (ezeri) hesia ipini
serrer la vis	begirik ez apartatu begi atxiki begia bota begi(a) eman begi ezarri begiz jo
si possible	ahalbait
solennellement	handienean
sortir de ses gonds	(neuretik, heuretik, beretik...) atera (neure, heure, bere...) gogotik atera (neure, heure, bere...) onetatik atera krozkan erauzi (neure, heure, bere...) onetik ilki (neuretik, heuretik, beretik...) irten senetik irten / atera
sortir les pieds en auant	hankaz aurrera eraman
sortir les pieds en avant	hankaz aurrera joan
souffler sa chandelle	(neure, heure, bere...) egunak bete
sous le manteau	esku azpiz eskupetik kapapetik
sous peine de mort	biziaren penan
sur le compte de	(inoren) bizkar
sur les talons	orpoz orpo
sur son compte	(inoren) gain
surtout	badere baitipat batezaz ere batez ere batipat beregainki endemas guztiz ere
tailler une bavette	hitz erditxo bana egin elezuritu
taper à l'oeil	begietan eman
tel quel(le)	(neure, heure, bere...) hartan (neure, heure, bere...) honetan
tendre l'oreille	belarriak tente jarri belarriak luzatu belarriak zabaldu
tenir dans sa manche	(neure, heure, bere...) esku eduki (neure, heure, bere...) eskuan eduki (neure, heure, bere...) eskuko eduki
tenir la queue de la poêle	hogeitamaika eskutik eduki zartagia eskuan eduki zartagina eskutik ukan
tenir sa parole	(neure, heure, bere...) hitza eduki esandako hitzetan egon (neure, heure, bere...) hitzaren jabe egon hitzean egon hitzari eutsi hitz batekoa(k) izan (neure, heure, bere...) hitzaren jabe izan hitzen jabe izan hitzari jarraiki
tête basse	buruz behera
tête dure	burugogor kaskagor
tête frêlée	buruarin buru aurki buru-huts haize belatz kaskarin kasko arin koxko arin koxko arineko orbel herriko txepetxburu txoriburu
tirelire	itsulapiko
tirer à pile ou face	batoi ala bakoiti egin hauspekoak egin txotxalamotx egin zotz egin zotzetara egin
tirer d'un sac deux moutures	bide batez bi mandatu egin
tirer les marrons du feu	babak eltzetik atera gaztainak eltzetik aterra
tirer sa poudre aux moineaux	polbora debalde erre
tomber dans la déche	erreka zolaraino jautsi
tomber sous le sens	ispilurik ez behar
toucher au coeur	bihotzaren zolaraino ukitu
toucher au vif	giharran ukitu
tour à tour	behin banan behindanik behin
tourner autour du pot	erroak utzirik adarrei lotu
tourner de l'oeil	azken hatsa eman azken hatsa eman
tourner de l'oeil	hatsa atera azken hatsa bota azken hatsa eman azkeneko arnasak eman azkeneko hatsa eman hanka hoztu arnasa utzi
tourner la médaille	medaila beste aldera itzuli
tout à l'heure	oraindik orain
tout à trac	ahotik eskura ahotik sudurrera bat-batean bat batera bat batez bet betan betan hitzetik hortzera pupustean tipustean
toutes voiles dehors	belak betean
travailler pour le roi de Prusse	(inor) lana eta besteak jana egin txestua besteri eraman
trempé jusqu'aux os	mela-mela eginda
trempé jusqu'aux os	amuarrain eginda blai bustita blai eginik
trouver chaussure … son pied	(neure, heure, bere...) izariko zapeta hatzeman
trouver la pie au nid	(neure, heure, bere...) amerika bilatu
trouver le défaut de la cuirasse	ikuilu-zokoa bilatu
tuer le temps	denbora bidali denbora bota denborak egin aldia eman aldia igaro denbora jan
tˆte frˆl‚e	buru-arin buru-arin
un ou autre	bat edo bat bat edo beste bateonbat
une fois pour toutes	behin betiko(tz) behin betikotzat behin betirako behin eta betiko
valoir son pesant d'or	baiona balio
vendre la peau de l'ours avant de l'avoir tué	hartzaren larrua bera dabileno saldu hil gabe hartzaren larrua saldu
vendre la peau de l'ours avant de l'avoir tué	irabazi baino lehenago kanpana jo
venir l'eau à la bouche	hortzak izerditu hortzetan ura egin
verité de La Palice	fernandoren egiak
vider les lieux	lekua(k) hustu tokia(k) hustu
vivre aux crochets (de quelqu'un)	(inoren) bizkar bizi (inoren) bizkarretik bizi (inoren) gain bizi
vivre comme un coq en pâte	ilargia bezala bizi soro bizkarren galebaten baino hobeto bizi
voir le diable	xintximariak ikusi
voir une paille dans l'oeil de son voisin	besteren buruko bartza ageri anaiaren begian lastoa ikusi besteren begian edozein samar ikusi besteren buruko bartza ikusi besteren buruko zorria ikusi
vouloir voler avant d'avoir des ailes	merio izan ez eta alkate nahi
vouloir voler avant d'avoir des ailes	biko jaio eta lau izan nahi bururik ez eta txapela nahi hegalik gabe hegatu nahi
… pil ou face	kutx ala pil
… pleine bouche	aho beteka
ˆtre sur le compte de	(inork ezer bere) eskuko izan